Şişirilmiş notlar OKS sonuçlarını etkiledi
abbas güçlü
Anadolu liseleri sınav sonuçları sevinç kadar hüznü de beraberinde getirdi. İlköğretim Başarı Puanı'nın (İBP) yarattığı şaşkınlığın dozu hepsinden fazla oldu. Şişirilmiş notlarla mezun olanlar, 10 puana varan avantajlar elde etti. Büyük kentlerin geride kalmasında ve Anadolu kentlerinin öne çıkmasında en önemli etkenlerden biri de bu oldu.
Aynı neti yapanlardan diploma notu 3 olan biri 350 puan alırken, diploma notu 5 olan 365 puan alabildi.
Bazı puan dilimlerinde binlerce, hatta on binlerce kişinin yer değiştirdiği göz önünde bulundurulduğunda, ilk kez bu yıl uygulanan İBP'nin ne büyük boyutlarda bir değişim yarattığı çok daha net görülebilir. 13. soruda olduğu gibi bu konuda da mahkemeye başvurulması halinde İBP'siz bir puanlama zorunlu hale gelebilir.
Velilerin itirazlarına rağmen, OKS'de 13. soru iptal edilmemiş, ancak yürütmeyi durdurma kararından sonra bakanlık iptal yoluna gitmişti. Bu yüzden de değerlendirme 100 yerine 99 soru üzerinden yapılmıştı.
İBP'nin değerlendirmeye katılması da çok ani, zamansız ve objektif kriterlere dayanmadığı için haksızlıklara neden olabilir.
Öğrenciler, önceki yıllarda böyle bir değerlendirmenin dikkate alınacağını bilmediklerinden okul notlarını yüksek tutma konusunda bir gayret içerisinde değildi. Bu yüzden itiraz hakları bulunuyor.
Bugün açıklanması beklenen özel okullar sınavında İBP dikkate alınmıyor. Çünkü ilköğretimde verilen notların objektif olduğuna inanılmıyor. Sonuçların açıklanmasından sonra, ortaya çok çelişkili bir durum çıkacak. Aynı sınavda aynı neti yapan öğrencilerin puanları da, Türkiye sıraları da çok farklı olacak.
Puanlar yükselecek
İBP'nin değerlendirmeye katılması nedeniyle bu yıl taban puanlarda ciddi yükselmeler bekleniyor. Geçen yıl 77.67 neti olan bir öğrenci 424 puan almış ve Türkiye sıralamasında 9 bin 625'inci olmuştu. Bu yıl ise aynı neti olan, yani 77.67 neti olan bir öğrenci 420 puan aldı ve 15 bin 142'nci sıraya düştü.
Bu durumda ilk 9 bindeki öğrencileri alan okullara girmek için 424'ün üzerinde bir puan gerekecek. Bu yıl bir de üst puan dilimlerinde yığılma var. Her yıl daha çok alt dilimlerde görülen yığılmanın bu yıl 75-85 net aralığında yoğunlaştığı görülüyor.
Hemen üzülmeyin
Yüksek puan alamayanlar üzülmesin. Yüksek puan alanlar da hemen sevinmesin. Puanların ne anlama geldiğini görmek için birkaç gün beklemek gerekiyor. Tercihler konusunda, geçen yılki veriler neredeyse hiç işe yaramayacak. Çünkü bu yılki puanlar ve sıralar çok farklı.
Bu konuda şu yolu izlemelisiniz: Önce, tercih etmeyi düşündüğünüz okulların geçen yıl en son aldıkları öğrencinin Türkiye sırasını bulmalısınız. Örneğin 9500'üncü öğrenciyi aldı ve örneğin puanı 425.
9500'üncü sıradaki öğrencinin puanını tespit etmelisiniz. Bu 430-435 puan olabilir. Hangi puan diliminde ne kadar yığılma olduğunu da göz önünde bulundurmalısınız. Tercihler 11-21 Temmuz günleri arasında yapılacağı için zamanınız var. İyice araştırın ve kararınızı ona göre verin.
MEB'in verilerine göre, İBP'nin katkısı, bir örnek vermek gerekirse şöyle:
5 üzerinden 5 ortalaması olan bir öğrenci soruların tümünü yaptığında 500 puan alıyor. Ama bu öğrencinin not ortalaması 5 değil de 2 ise puanı 475'e düşebiliyor.
Burdur, Kırşehir, Nevşehir, Bayburt gibi Anadolu kentlerinin ilk 10'a girmesi sevindirici. Bunda başka etkenler de önemli.
Sosyal statülerini yükseltmeleri için OKS ve ÖSS hayatlarında çok önemli bir yer tutuyor. Bu yüzden, sınavları, büyük kentlerde yaşayanlardan daha fazla ciddiye alıyorlar. Bu kentlerde 3-5 bin öğrenci sınava giriyor, 150 bine yakın öğrencinin yarıştığı İstanbul'da ise fire veren okul sayısı daha fazla.
Şimdi ne olacak?
Tercih öncesinde bakanlığın velileri çok iyi bilgilendirmesi gerekiyor. Puan dönüşümlerini, Türkiye sıralamalarını, geçen yıllara göre kıyaslamaları ayrıntılarıyla vermek gerekiyor. Velilerin İBP konusunda mahkemeye yönelmelerini beklemekte yarar var. Bu saatten sonra verilecek bir karar ortalığı çok daha toz duman edebilir. Ama doğru olan o olacaktır.
Bakan Çelik, bu yıl da üçüncü yerleştirmenin olmayacağını söyledi. Yine binlerce kontenjan boş kalacak. Çelik'in inadı yüzünden geçen yıl anadolu ve fen liselerinde 5 bin kontenjan boş kalmıştı.
Özetin özeti: OKS'de bu yıl geçen yıldan daha büyük bir kaos yaşanırsa hiç şaşırmayın!